Yn sefyll yng nghanol bryniau tonnog a chaeau clytwaith Gorllewin Cymru, mae tri phentref Pentrecwrt, Bangor Teifi a Bancyffordd mewn lleoliad delfrydol rhwng trefi swynol Llandysul (tua thair milltir i ffwrdd) a Yng Nghastell Newydd Emlyn, (rhwng chwech ac wyth milltir, yn dibynnu lle rydych chi'n dewis byw).

Harddwch y rhan hon o Orllewin Cymru yw nad ydych chi hefyd yn bell o arfordir godidog Cymru, gyda'i chwaraeon dŵr a'i weithgareddau dim ond hanner awr o daith mewn car. 

Os hoffech drafod symud i Orllewin Cymru, rydym yma i helpu. Rydyn ni wedi byw yma ar hyd ein bywydau ac yn hapus i gynnig cyngor a mewnwelediad i ble a beth i'w brynu, ar gyfer eich gofynion unigol - os gwelwch yn dda Cysylltwch â ni . 

Gallwch hefyd ddarllen mwy am drefi a phentrefi eraill Gorllewin Cymru yn ein Gwybodaeth am y Lleoliad.

Hanes

Mae gan y rhan hon o Orllewin Cymru hanes cyfoethog – hynafol a mwy modern. Mae gan Fangor Teifi ei heglwys hardd Dewi Sant, a adeiladwyd yn wreiddiol yn 1812 ar safle eglwys ganoloesol ac a ailadeiladwyd yn gyfan gwbl ym 1930-32.

Credir bod Pentrecrwt yn dyddio'n ôl i'r 12fed ganrif o leiaf, ac mewn gwirionedd mae ganddo fwnt hynafol ar ochr y bryn uwch ei ben. Mae eglwys fechan yn y pentref o hyd, a gallwch weld pont dros Afon Teifi a adeiladwyd yn 1841 i gysylltu â Melin Alltcafan – roedd y diwydiant tecstilau yn hynod bwysig i’r economi yma ar ddiwedd y 19eg ganrif a dechrau’r 20fed ganrif.

Twristiaeth a Hamdden

Mae rhywbeth ar gyfer pob oedran yn yr ardal brydferth hon. I gerddwyr, mae dewis eang o draciau a llwybrau ceffyl i’w harchwilio, tra ar yr arfordir gallwch ddarganfod Llwybr Arfordir Ceredigion,y llwybr enwog sy’n rhedeg 60 milltir ar hyd yr arfordir o Aberteifi yn y de i Ynyslas yn y gogledd.

Mae beicio a marchogaeth hefyd yn boblogaidd iawn, gyda nifer o lwybrau trwy gefn gwlad a lonydd tawel i'w darganfod.

Os ydych yn hoff o bysgota, mae Afon Teifi enwog gerllaw. Os ydych am gwrdd â selogion eraill mae Chymdeithas Bysgota Llandysul, yn croesawu aelodau newydd ac mae ganddynt sawl math o drwydded ar gael. Fel arall ewch i’r arfordir lle mae dyfroedd glân Bae Ceredigion yn gartref i bysgod fel torbytiaid, penfras a mecryll.

Mae agosrwydd yr arfordir yn golygu bod rhai o draethau gorau Prydain o fewn taith 30 munud o Bentrecwrt, Bangor Teifi a Bancyffordd. Mae Traeth Penbryn yn eiddo i’r Ymddiriedolaeth Genedlaethol ac mae ganddo bron i filltir o dywod i'w fwynhau, sy'n ei wneud yn boblogaidd iawn gyda theuluoedd. 

Mae Aberporth, hefyd sy’n boblogaidd oherwydd ei ddau draeth tywodlyd a phyllau glan môr. Gallwch hefyd fynd i Llangrannog lle mae traeth pert gyda thafarndai hyfryd a chaffis traeth cŵl.

Cofiwch gadw llygad am rywfaint o’r bywyd gwyllt sy’n gwneud ei gartrefi ym Mae Ceredigion a’r cyffiniau. Mae dolffiniaid a morloi i’w gweld yn rheolaidd yma – weithiau gyda’u lloi bach – a rhai adar môr bendigedig.

Ac os mai chwaraeon dŵr yw eich peth chi, bydd gennych chi ddigonedd o ddewisiadau os byddwch yn byw yma. Mae syrffio yn hynod boblogaidd, gyda gwersi ar gael yn rhwydd os ydych yn awyddus i ddysgu. Fel arall, rhowch gynnig ar sgïo dŵr, hwylfyrddio, barcudfyrddio neu hwylio, gyda chlwb hwylio ar gael yn Nhresaith.

Os yw'n well gennych bwll nofio a chanolfan hamdden, yn Llandysul mae Calon Tysul sy'n cynnig popeth o wersi nofio i ddringo, ystafell ffitrwydd a chwaraeon i blant.

Mae'r pentrefi hyn hefyd yn agos at Amgueddfa Wlân Cymru, a leolir ychydig y tu allan i Drefach Felindre, yn ogystal â’r atyniad hardd, Teifi Valley Railway, rheilffordd gul gydag injan stêm. 

Siopa

Mae siopa yma yn lleol iawn, sy'n rhan o swyn byw yng nghefn gwlad Cymru. Fodd bynnag, gallwch ddod o hyd i siopau stryd fawr fel Tesco a gwasanaethau bancio yn Aberteifi a Chaerfyrddin, y ddwy tua hanner awr i ffwrdd.

Ym Mhentrecwrt y mae Storfa JJ Stores, siop gyfleustra ar agor tan 8 pm ar gyfer amrywiaeth o eitemau groser hanfodol. Mae siop trin gwallt yma hefyd - Talking Heads, sydd ag enw da.

Ar gyfer siopau mwy o faint, fe welwch Spar a Siop Fwyd CK (gyda Swyddfa Bost) yn Llandysul, yn ogystal â rhai siopau annibynnol hyfryd fel y siop bapurau wych, cigydd, siop sy’n gwerthu offer awyr agored, ac Arcade – siop hyfryd sy’n gwerthu stofiau a ffyrnau.

Yn dibynnu ar ble rydych chi'n byw, efallai bydd Castell Newydd Emlyn ychydig yn agosach ac yma fe welwch chi siop Co-op Food, Swyddfa Bost, yn ogystal â dewis da o siopau annibynnol megis y poblogaidd Cardigan Bay Brownies, yn ogystal â chigyddion, gwerthwyr blodau, siopau bwydydd iach a mwy.

Bwyta ac Yfed

Mae gan gefn gwlad bryniog Gorllewin Cymru enw da cynyddol am fwyd gwych, ac mae yna gaffis a bwytai bendigedig yma ac ar arfordir Bae Ceredigion. 

Yn y pentrefi cyfagos, mae sawl bwyty a thafarn hyfryd. Heb fod ymhell o Fangor Teifi ac yn agos at Teifi Valley Railway, fe welwch y Leaky Barrel Welsh Bistro & Shop.Gyda dewis o nwyddau gwych i’w prynu, ynghyd ag arbenigeddau lleol blasus fel Welsh Rarebit yn y bistro, mae hwn yn lle gwych am goffi, cinio neu ddiod gyda ffrindiau.

Dim ond cwpl o filltiroedd o Fangor Teifi mae tafarn hardd Daffodil Inn ym Mhenrhiwllan. Mae’r dafarn wledig a’r bwyty hwn wedi’u rhestru yn y Michelin Guides ac mae’n ddewis da ar gyfer achlysur arbennig. Mae yno lety hefyd – cytiau bugail gyda thybiau poeth!

Opsiwn da arall yw The Lamb of Rhos, lai na dwy filltir o Bentrecwrt, sy’n gweini dewis eang o fwyd drwy’r dydd – stêcs, cyri, byrgyrs a mwy.

Fel arall, yn Drefach Felindre mae Tafarn John Y Gwas , sy'n gweini bwyd ffres da, yn ogystal â The Red Lion, tafarn o’r 19eg ganrif sy’n cynnig bwyd cartref ac awyrgylch cyfeillgar.

Mae yna hefyd y bwyty pop-up Veganishmum – dilynwch nhw ar gyfryngau cymdeithasol i gael y wybodaeth ddiweddaraf am eu digwyddiadau i ddod ac ewch draw i roi cynnig ar rai o’u seigiau arloesol. 

Gofal Iechyd

Os byddwch yn symud i'r ardal ac angen cofrestru gyda meddyg, mae'r feddygfa agosaf yn Llandysul - Meddygfa Llynyfran, . Mae apwyntiadau ar gael ar-lein ac mae nyrsys cymunedol ac ymwelwyr iechyd, yn ogystal â meddygon. Mae yna hefyd nifer o glinigau arbenigol ac e-ymgynghoriadau ar gyfer rhai gofynion.

Mae dwy fferyllfa yn Llandysul -  Fferyllfa Lloyds, a leolir yn ganolog ar New Road, a Fferyllfa Boots ar Stryd Lincoln.

Mae gofal deintyddol hefyd ar gael yn Llandysul yn y The Cottage Dental Practice yn Rhydowen.

Os oes angen ceiropractydd rhagorol arnoch, byddem yn argymell West Wales Chiropractors ym Mlaenporth (tua 14 milltir o Landysul).

Os oes gennych anifeiliaid anwes neu anifeiliaid eraill, mae Milfeddygon Tysul/Tysul Vets yn Llandysul ac mae ar agor o 8.30 am tan 6 pm o ddydd Llun i ddydd Gwener, ac o 9 am i 1 pm ar ddydd Sadwrn.

Ysgolion

Bydd yr ysgol gynradd a fynycha eich plant yn dibynnu ar ble rydych chi’n byw gan fod amryw o ysgolion cynradd bach lleol yn yr ardal.

Heb fod ymhell o Bentrecwrt mae Ysgol Brynsaron , ysgol ddwyieithog sy'n croesawu plant o dair i un ar ddeg oed. Mae yna hefyd Ysgol Gynradd Penboyr yn Nrefach Felindre, sy’n Ysgol Gynradd yr Eglwys yng Nghymru.

Os ydych yn byw yn agosach i Landysul gallwch ddewis anfon eich plentyn i Ysgol Bro Teifi, ysgol gynradd ac uwchradd gyfunol bwrpasol, lle mae plant o ysgolion cynradd eraill yr ardal hefyd yn mynd i dderbyn eu haddysg uwchradd.

Ar gyfer teuluoedd sydd â phlentyn ag anawsterau dysgu difrifol, byddem yn awgrymu cysylltu â Canolfan y Don, ysgol ragorol yn Aberporth,tua haner awr o'r pentrefi hyn. Mae eu tîm arbenigol yn cefnogi plant ag anableddau dwys a lluosog ac awtistiaeth hefyd.

Unwaith y bydd eich plant yn gadael yr ysgol mae dewis o golegau addysg bellach yn yr ardal leol - Coleg Ceredigion yn Aberteifi ac Aberystwyth, neu Coleg Sir Gâr a Ysgol Gelf, y ddau yn Nghaerfyrddin. Yn dibynnu ar ddiddordebau eich plentyn, mae pob un o'r colegau hyn yn darparu ystod eang o gyrsiau academaidd ac ymarferol, gan gynnwys astudio ar-lein a phrentisiaethau. Maent hefyd yn cynnig cyrsiau dysgu oedolion os oes gennych ddiddordeb mewn astudio ymhellach.

Mae Pryifysgol Cymru Y Drindod Dewi Sant, Campws Caerfyrddin yn cynnig cyrsiau sy’n amrywio o Archaeoleg i Gyfrifiadura, yn ogystal â chyrsiau TAR a chyrsiau rhan-amser, gan roi digon o ddewis i chi a’ch plant.

Cludiant

Er bod gwasanaethau bws yn yr ardal hon, efallai na fyddant mor rheolaidd ag sydd eu hangen arnoch os ydych yn dibynnu arnynt i fynd i’r gwaith neu gael mynediad at amwynderau lleol. Gallwch wirio llwybrau ac amseroedd bysiau ar y cynlluniwr taith hwn, ond rydym yn teimlo bod car yn hanfodol os ydych yn dewis byw yn yr ardal wledig hon.

Darganfod mwy

Os oes gennych ddiddordeb mewn darganfod mwy am fywyd ym Mhentrecwrt, Bangor Teifi a Bancyffordd gallwch ein ffonio ar 01239 562 500 neu Cysylltwch â ni gyda Helen neu Tania. Rydym bob amser yn hapus i rannu ein gwybodaeth am Orllewin Cymru, felly mae croeso i chi gysylltu â ni i drafod eich chwiliad eiddo.

Gallwch hefyd ddarganfod mwy am bentrefi Gorllewin Cymru wledig a Bae Ceredigion ar y gwefannau eraill hyn – 

• Pethau i'w gwneud - Cliciwch Yma ac Yma
• Ysgolion cynradd - Cliciwch Yma
• Trafnidiaeth - Cliciwch Yma ac Yma
• Rheoli eiddo a gosod eiddo - Cliciwch Yma