Yn sefyll rhwng trefi mwy o faint Trefdraeth ac Aberteifi, mae pentrefi bychain Nanhyfer a Glanrhyd yn cynnig lleoliad heddychlon yng nghefn gwlad Gorllewin Cymru. 

Saif Nanhyfer dim ond 2.5 milltir o dref brysur Trefdraeth, tra bod Glanrhyd ychydig llai na phedair milltir i'r de o dref hanesyddol Aberteifi. Mae’r rhan hon o Ogledd Sir Benfro yn cynnig mynediad hawdd i’r arfordir trawiadol a Bae Ceredigion, yn ogystal â chefn gwlad bendigedig i’w archwilio ar droed neu ar feic.

Yma gallwch ddarllen mwy am y pentrefi hyn, neu Cysylltwch â ni Helen neu Tania i drafod eich chwiliad eiddo a'r eiddo diweddaraf sydd gennym ar werth. Gallwch hefyd ddarllen am drefi a phentrefi eraill Gorllewin Cymru a Bae Ceredigion yn ein Gwybodaeth am y Lleoliad.

Hanes

Mae gan y rhan hon o Orllewin Cymru hanes cyfoethog a hynafol, gyda thystiolaeth o feddiannaeth gynhanesyddol i'w gweld o hyd yn Mynyddoedd y Preseli ac mewn mannau eraill yn yr ardal.

Yn Nanhyfer gallwch ymweld ag olion Castell Nanhyfer, gyda'i Thŵr Sgwâr, beili a mwnt. Yn dyddio'n ôl i 1108, adeiladwyd y castell gan y Normaniaid a daeth yn ganolbwynt pwysig yn eu hymdrechion i orchfygu Cymru.

Yn Nanhyfer hefyd mae eglwys bert Eglwys Sant Brynach, lle gallwch weld un o groesau Celtaidd gorau'r DU. Yn dyddio’n ôl i’r 10fed ganrif, a adwaenir fel Croes Nanhyfer, mae’n cyrraedd uchder o 13 troedfedd. Gallwch hefyd weld rhai o gerrig gwreiddiol y capel o’r 6ed ganrif – y Maen Vitalianus a’r Maen Maglocunus.

Twristiaeth a Hamdden

Gyda bryniau enwog y Preseli ar garreg y drws, ynghyd ag arfordir godidog Gorllewin Cymru, mae’r ardal o amgylch Nanhyfer a Glanrhyd yn cynnig rhywbeth i bawb.

Os ydych chi'n mwynhau cerdded fe welwch dir ar gyfer pob lefel, o deithiau hamddenol ar hyd lonydd tawel, i deithiau cerdded mwy heriol yn y mynyddoedd. Ym Mryniau'r Preseli byddwch yng nghalon hanes hynafol, gyda llwybrau fel y Golden Ridge yn dyddio'n ôl i 3,000CC.

Mae gan feicwyr hefyd ddigonedd o ddewis yma. Mae ffyrdd tawel a golygfeydd prydferth yn baradwys i feicwyr ffordd, tra bydd beicwyr mynydd wrth eu bodd â'r myrdd o lwybrau sy'n cwmpasu'r rhan hon o Orllewin Cymru. 

Gan ei fod mor agos at arfodir enwog Bae Ceredigion, gall trigolion yma wneud y mwyaf o’r chwaraeon dŵr gwych sydd ar gael yn rhwydd. Mae syrffio yn hynod boblogaidd yng Ngorllewin Cymru ac mae digon o ysgolion syrffio sy'n hapus i ddysgu unrhyw un sy'n newydd i'r gamp. Mae'r dewis eang o draethau hefyd yn golygu y gallwch ddod o hyd i rywle sy'n addas i'ch galluoedd.

Y chwaraeon dŵr eraill sydd ar gael yn cynnwys hwylfyrddio, sgïo dŵr, padlfyrddio a hwylio - mae'n werth holi am glybiau y gallwch chi ymuno â nhw pe hoffech chi ymarfer gyda selogion eraill.

Ond nid yw byw yma i gyd am fod yn actif. Mae trigolion a thwristiaid fel ei gilydd yn dwlu ar y llu o draethau yn y rhan hon o’r DU. Traeth Mawr, Trefdraeth yw un o’r rhai agosaf at y pentrefi hyn ac yn boblogaidd iawn gyda theuluoedd diolch i'w bum milltir o dywod. Hefyd, mae traeth pert Poppit ac, ochr arall i aber Afon Teifi mae’r traeth yng Gwbert.

Yn Aberteifi fe welwch hefyd Bwll Nofio a Chanolfan Ffitrwydd, sy’n cynnig ystod o ddosbarthiadau, fel troelli, ac mae gan y dref theatr a sinema hefyd – Theatr Mwldan. Fel arall, yn Abergwaun (tua naw milltir o Nanhyfer) mae Ganolfan Hamdden ar gyfer sesiynau nofio a dosbarthiadau ffitrwydd, yn ogystal â theatr/sinema - Theatr Gwaun.

Siopa

Os dewiswch fyw yng nghefn gwlad Gorllewin Cymru yna rhan o'i swyn yw diffyg siopau mawr ar y stryd fawr. Yn lle hynny fe welwch ddewis gwych o siopau bach, arbenigol yn gwerthu amrywiaeth anhygoel o eitemau. Er enghraifft, yn sefyll rhwng Trefdraeth a Nanhyfer – ym Maesgolau – mae The Button Queen, siop sydd wedi arbenigo mewn gwerthu botymau ers dros 60 mlynedd ac a symudodd i’r ardal yn ddiweddar o Lundain. Ac yn Nhrefdraeth ei hun gallwch ddod o hyd i Penbanc Fabrics, sy'n gwerthu dodrefn meddal a ffabrigau crefft - perffaith os ydych chi’n adnewyddu eiddo.

Yng Nglanrhyd, mae'n werth ymweld â'r dylunydd a'r gwneuthurwr dodrefn, Jonathan Guest . Yma gallwch brynu - neu gomisiynu - popeth o fyrddau coffi i fyrddau torri. Gallwch archwilio ei siop ar-lein yma.

Ar gyfer siopa bwyd bob dydd mae eich siopau agosaf naill ai yn Nhrefdraeth neu Aberteifi. Yn Nhrefdraeth mae Spar, siop bysgod arbenigol - Newport Shellfish Co, a siop bwydydd iach - Wholefoods of Newport. O fis Mawrth i fis Rhagfyr gallwch hefyd archwilio Marchnad Gynnyrch Trefdraeth, lle byddwch yn dod o hyd i stondinau yn gwerthu popeth o lysiau wedi'u tyfu'n lleol i gawsiau wedi'u gwneud â llaw. 

Yn Aberteifi mae dewis ehangach o siopau, gan gynnwys cadwyni archfarchnadoedd mawr – Tesco, Aldi a Spar. Fe welwch hefyd lawer o siopau annibynnol eraill yn y dref farchnad hanesyddol hon, yn ogystal â Marchnad Neuadd y Dref, Gradd ll rhestredig, sydd â dros 50 o stondinau arbenigol. Mae gan Aberteifi hefyd ganghennau o Lloyds, Barclays a HSBC ar gyfer unrhyw ofynion ariannol a allai fod gennych.

Bwyta ac Yfed

O farchnadoedd sy'n gwerthu cynnyrch lleol ffres fel bara, cigoedd a hufen iâ, i siopau bwyd arbenigol, bwytai enwog a chaffis traeth cŵl, mae gan orllewin Cymru enw da cynyddol am fwyd a diod o ansawdd uchel.

Mae pentrefi Nanhyfer a Glanrhyd yn fach ond yn cynnig mynediad hawdd i brofiadau bwyta gwych. Yn Nanhyfer ei hun mae tafarn hyfryd o’r XNUMXeg ganrif, Gwesty Trewern Arms. Yn gweini prydau cartref, fel cegddu wedi’i rostio mewn padell neu bastai stêc a Guinness, yn ogystal ag opsiynau llysieuol a fegan, mae gan y gwesty naw ystafell en-suite hefyd os ydych chi’n dod i’r ardal i chwilio am dŷ.

Llai na phedair milltir o Lanrhyd mae Pen Y Bryn Arms, tafarn wych, draddodiadol sy’n gweini bwyd cartref ardderchog ac sy’n gwneud cinio rhost ar ddydd Sul – yn bendant werth ymweld â hi!

Ychydig ymhellach i ffwrdd ac mae gennych chi ddewis ehangach o fwytai yn Nhrefdraeth ac Aberteifi. Mae agosrwydd y ddwy dref i’r môr yn golygu bod digon o bysgod a bwyd môr ffres i’w cael ar fwydlenni.

Yn Nhrefdraeth ceisiwch Pasta a Mano yn ystod misoedd yr haf, tecawê bwyd stryd yn gweini pasta ffres blasus fel linguini crancod, yn ogystal â choffi gwych. Fel arall ymwelwch â The Canteen ar Stryd y Farchnad ar gyfer pizza, y Castle Innneu'r Golden Lion Inn.

Yn Aberteifi, mae’r bwyty teuluol The Copper Pot yn boblogaidd ar gyfer cinio a swper, neu ewch i gael brecwast yn Crwst, tra am brofiad pizza gwych ceisiwch Pizzatipi. Gallwch hefyd brynu eich pysgod eich hun o Cardigan Bay Fish neu'r Orffwysfa'r Pysgotwr (Dalfa'r Dydd) a choginio yng nghysur eich cartref.

Gofal Iechyd

Yn dibynnu ar ble rydych chi'n dewis byw, bydd gennych chi ddewis o ddarparwyr gofal iechyd. Os mai Trefdraeth yw eich tref fawr agosaf, mae Meddygfa Preseli ar y Stryd Hir ar agor o ddydd Llun i ddydd Gwener rhwng 8am a 6.30pm, ac mae ganddi dri Phartner Meddyg Teulu yn ogystal â staff cynorthwyol.

Mae gan Drefdraeth ddeintyddfa breifat - Pembrokeshire Dental Care – sydd wedi’i hen sefydlu ac sy’n darparu ystod gyflawn o weithdrefnau iechyd deintyddol a chosmetig. Mae fferyllfa yma hefyd – Fferyllfa Trefdraeth, sydd ar gael ar Stryd y Farchnad ac sydd ar agor o ddydd Llun i ddydd Gwener rhwng 9am a 5.30pm, ac ar ddydd Sadwrn o 9am i 1pm. 

Fel arall, ceir y Canolfan Iechyd Aberteifi, sydd ar agor bob dydd o 8.30am tan 1pm ac o 2pm i 6.30pm o ddydd Llun i ddydd Gwener (ar gau rhwng 1pm a 2pm). Ar hyn o bryd mae gan y practis hwn bum meddyg a thri ymarferydd nyrsio, yn ogystal â nyrsys practis a staff cysylltiedig fel nyrsys ardal a bydwragedd. 

Mae dwy ddeintyddfa hefyd yn Aberteifi – Deintyddfa Charsfieldar Stryd y Priordy a Deintyddfa Feidr Fairar Feidrfair, yn ogystal â dewis o fferyllfeydd gan gynnwys Boots a'r Well Pharmacy..

Ar gyfer iechyd anifeiliaid, mae milfeddygon Priordy yn Aberteifi ac yng Nghrymych.

Ysgolion

Ar gyfer addysg gynradd, bydd yr ysgol a fynycha eich plant yn dibynnu ar ble rydych chi'n dewis byw. Yr ysgol gynradd agosaf i Nanhyfer yw Ysgol Bro Ingliyn Nhrefdraeth, sydd â dosbarthiadau meithrin, babanod a phlant iau. Ysgol cyfrwng Cymraeg yw hon, sy’n golygu mai’r Gymraeg yw’r iaith weithredol o ddydd i ddydd. 

Fel arall, yng Nghrymych (tua 9 milltir o Nanhyfer/7.5 milltir o Lanrhyd) mae Ysgol Bro Preseli, ysgol gynradd ac uwchradd gyfun, gan gynnwys Chweched Dosbarth. Mae hon yn ysgol ddwyieithog, sy'n darparu ystod ardderchog o weithgareddau allgyrsiol a chwaraeon.

Opsiwn arall ar gyfer addysg uwchradd yw Ysgol Uwchradd Aberteifi yn Aberteifi, gyda bws ysgol yn rhedeg o Lanrhyd bob dydd i'r ysgol.

Os ydych chi neu'ch plentyn yn edrych ar opsiynau addysg bellach yna mae dewis o ddau goleg,   Coleg Ceredigion yn Aberteifi a Coleg Sir Benfro yn Hwlffordd (tua 20 milltir i'r de). Mae’r ddau yn cynnig dewis da o gyrsiau, gan gynnwys dysgu rhan-amser ac ar-lein, yn ogystal â phrentisiaethau. 

Mae addysg prifysgol hefyd ar gael o fewn taith gymharol fer o’r pentrefi hyn, ym Mhrifysgol Aberystwyth. Ychydig dros awr i ffwrdd, yn dibynnu ar ble rydych chi'n byw, mae ganddo enw rhagorol ac mae'n darparu cyrsiau israddedig ac ôl-raddedig ac ystod o opsiynau astudio eraill.

Ar gyfer teuluoedd sydd â phlentyn ag anghenion addysgol, byddem yn argymell eich bod yn ystyried Canolfan y Don yn Ysgol Aberporth, lai na 30 munud o'r pentrefi hyn. Gydag ystod o gyfleusterau arbenigol, mae’r ysgol yn croesawu disgyblion hyd at 11 oed. 

Cludiant

Mae pentrefi Gorllewin Cymru wedi’u cysylltu’n bennaf gan wasanaethau bysiau lleol, fodd bynnag, mae’r pentrefi hyn yn elwa o fynediad hawdd i Abergwaun lle mae gwasanaeth rheilffordd gweithredol yn dal i fod yn cysylltu â dinasoedd mwy Abertawe a Chaerdydd. Gallwch ddarganfod mwy am yr amseroedd yma.

Mae’r gwasanaethau bysys yn eithaf rheolaidd, yn dibynnu ar ble rydych chi'n byw, ond gallwch ddarllen mwy am y gwahanol opsiynau yma neu gofynnwch i ni am yr amserlenni cyfredol, rydym bob amser yn hapus i helpu i ateb eich ymholiadau.

O Abergwaun, mae yna hefyd wasanaeth fferi rheolaidd i Rosslare yn Iwerddon gyda Stena Line, gan ei gwneud hi'n hawdd ymweld ag Iwerddon am wyliau penwythnos neu wyliau.

Darganfod mwy

Os hoffech chi ddarganfod mwy am fywyd yng Ngorllewin Cymru, Sir Benfro a Bae Ceredigion mae yna wefannau amrywiol a all helpu. Rydym wedi rhestru rhai isod, ond gallwch ein ffonio ar 01239 562 500 neu Cysylltwch â ni drwy ein gwefan a byddwn yn hapus i ateb eich cwestiynau. 

• Pethau i'w gwneud - Cliciwch Yma
• Ysgolion cynradd - Cliciwch Yma ac Yma
• Ysgolion Sir Benfro - Cliciwch Yma
• Ysgolion Ceredigion - Cliciwch Yma
• Rheoli eiddo a gosod eiddo - Cliciwch Yma