Os ydych chi'n chwilio am dŷ ar werth yng Ngheredigion, ystyriwch bentrefi bach Llanarth a Gilfachrheda, a leolir dim ond taith fer i ffwrdd o Gei Newydd ar arfordir hardd Cymru.

Wedi’i amgylchynu gan gaeau tonnog, yma gallwch fwynhau chwaraeon fel beicio a cherdded, yn ogystal â chwaraeon dŵr gwych ym Mae Ceredigion. Mae cymysgedd o eiddo hŷn a newydd yn y pentrefi a chefn gwlad, a gyda threfi mwy o faint Aberaeron, Llandysul, Castellnewydd Emlyn, Llanbedr Pont Steffan ac Aberteifi i gyd o fewn taith fer, mae digon o gyfleoedd siopa a bwyta.

I gael am y nifer fawr o drefi a phentrefi eraill yng Ngorllewin Cymru, edrychwch ar ein Gwybodaeth am y Lleoliad. Gallwch hefyd Cysylltwch â ni Helen neu Tania i drafod symud tŷ a’r ardaloedd y mae gennych ddiddordeb ynddynt.

Hanes

Mae gan y rhan hon o Orllewin Cymru hanes cyfoethog, sy'n dyddio'n ôl ganrifoedd. Ledled y rhanbarth gallwch weld tystiolaeth o hyd o fywyd cynhanesyddol yn ogystal â’r Oes Efydd a’r Oes Haearn, sy'n golygu y bydd gennych ddigon i'w ddarganfod.

Yn Llanarth mae eglwys restredig Gradd II Dewi Sant, a gysegrwyd ar un adeg i Sant Fylltyg. Yn ôl y chwedl, ceisiodd y Diafol ddwyn un o glychau’r eglwys un noson. Wrth wneud hynny fe ddeffrodd y ficer lleol a'i orfododd i ffwrdd. Wrth i’r Diafol ffoi gadawodd ei ôl troed mewn carreg yn y fynwent – ​​carreg sydd i’w gweld heddiw.

Twristiaeth a Hamdden

Gan ei bod mor agos at arfordir godidog Bae Ceredigion, mae’r rhan hardd hon o Orllewin Cymru yn cynnig llu o weithgareddau i drigolion eu mwynhau.

Ar gyfer selogion chwaraeon dŵr, fe welwch ddigonedd i ddewis o'u plith. Syrffio yw un o'r chwaraeon mwyaf poblogaidd yma, gyda llawer o bobl yn mynd allan i ddal rhai tonnau ar y penwythnos neu hyd yn oed ar ôl gwaith. Mae’n hawdd trefnu gwersi, ac fe welwch fod rhai traethau’n well nag eraill ar gyfer dechreuwyr neu syrffwyr mwy profiadol. Gall fod yn gymdeithasol iawn, felly byddwch yn cwrdd â selogion eraill yn gyflym.

Mae chwaraeon dŵr eraill sydd ar gael yn cynnwys popeth o badlfyrddio a sgïo dŵr i gaiacio a hwylio. Yn Nghei Newydd ewch i’r traeth baner las, tywodlyd, Traeth yr Harbwr - sy'n boblogaidd iawn gyda theuluoedd - a gallwch archebu gwersi gyda Cardigan Bay Water Sports. Ym mis Awst, peidiwch â cholli Regata Flynyddol Bae Ceredigion, sy'n digwydd ar Draeth yr Harbwr ac sy'n cynnig llawer o weithgareddau - ar y dŵr ac yn y dŵr!

Mae gan Geinewydd ddau draeth arall hefyd – Traeth y Dolau a Thraeth Gwyn. Mae Traeth Dolau wedi’i leoli yr ochr arall i wal yr harbwr ac mae ganddo gerrig mân, creigiau a thywod, tra bod Traeth Gwyn yn draeth llawer mwy gwyllt ond yn dal yn hyfryd i ymweld ag ef.

Teithiwch ychydig ymhellach i'r gogledd ac fe welwch chi Aberaeron, tre hardd a phoblogaidd gyda thwristiaid gyda'i  thraethau a’i thai lliwgar., tai lliwgar, siopau a chaffis, tra ymhellach i'r de ar yr arfordir mae Llangrannoghyfryd, sy'n boblogaidd gyda theuluoedd a syrffwyr ac sydd â phrif draeth ac ail draeth llai.

Ugain munud o Lanarth, i'r de ar hyd yr arfordir, fe gyrhaeddwch chi Traeth Tresaith, sydd â chlwb hwylio catamaranau a dingis, Tresaith Mariners, ac os yw pysgota yn fwy o beth i chi, ystyriwch ymuno â Chymdeithas Bysgota Llandysul, , sydd â'r hawl i dros 30 milltir o bysgota ar Afon Teifi. Am rywbeth ychydig yn wahanol gallwch chi hefyd roi cynnig ar y Padlwyr Llandysul – maent yn cynnig chwaraeon fel nofio afon, canyoning a dringo, i gyd gyda hyfforddwyr profiadol.  

Ond nid yw bywyd yma yn ymwneud â dŵr i gyd! Mae llwybrau cerdded a beicio gwych yn rhedeg ar draws cefn gwlad ac ar hyd yr arfordir enwog, gan gynnwys y Llwybr Arfordir Ceredigion,, sy'n ymestyn 60 milltir o Aberteifi yn y de hyd at Ynyslas yn y gogledd. Bydd marchogion hefyd yn mwynhau’r ffyrdd heddychlon a’r llwybrau ceffyl, gydag amrywiaeth o stydiau a stablau marchogaeth wedi’u gwasgaru ar draws y rhan hon o Orllewin Cymru.

Mae yna hefyd ddewis o ganolfannau hamdden yn yr ardal os yw'n well gennych weithio allan mewn campfa neu fynychu dosbarthiadau.  Yn Aberaeron, mae Nghanolfan Hamdden Syr Geraint Evans, tra yng Yng Nghastell Newydd Emlyn, mae pwll nofio 25m, stiwdio troelli a chwrt sboncen, ac yn Llandysul, mae pwll nofio ac amrywiaeth o ddosbarthiadau ffitrwydd ar gael. Fel arall, os ydych chi'n gricedwr gallwch ddarganfod mwy am Chlwb Criced Llandysul,.

Gallwch hefyd ymweld – neu wirfoddoli i helpu gyda‘r – Cardigan Bay Marine Wildlife Centre yng Nghei Newydd, sefydliad dielw sy'n ymroddedig i warchod bywyd gwyllt morol Bae Ceredigion.

Siopa

Mae gan Lanarth ychydig o siopau bach lleol, gan gynnwys siopau cyfleustra Premier Express a Costcutter, sy’n gwerthu cynnyrch becws ochr yn ochr â nwyddau ffres ac wedi’u pecynnu. 

Mae gorsaf betrol yma hefyd, cigydd, a Chanolfan Arddio Llanarth, sy'n lle gwych i stocio lan ar bob math o blanhigion os ydych chi'n bwriadu rhoi gweddnewidiad i’ch gardd yn eich eiddo newydd. Os ydych chi'n chwilio am gacennau pen-blwydd neu eitemau blasus eraill, ceisiwch Sarah’s Sweet Treats.

Mae mwy o siopau ar gael yng Nghei Newydd, gan gynnwys The Corner Shop – siop gyfleustra a Swyddfa Bost – yn ogystal ag amrywiaeth o siopau anrhegion hyfryd, cigydd, a siop gitâr arbenigol! Ychydig y tu allan i Gei Newydd, rhwng Cross Inn a Synod Inn, fe welwch hefyd y Fferm Fêl Cei Newdd . Yma gallwch brynu detholiad o fêl a chynhyrchion mêl fel medd cartref, a gallwch ymweld ag arddangosfa am wenyn.

Mae tref arfordirol swynol Aberaeron tua 10 munud i ffwrdd (yn dibynnu ar ble rydych chi'n dewis byw). Yma gallwch archwilio siopau annibynnol hyfryd gan gynnwys siopau dillad fel Joy Aberaeron ac Partridge a Parr. Mae hefyd Watson a Pratt's siop roddion  Elephants & Bananas a Harmonies Homeware sy'n gwerthu eitemau wedi'u crefftio'n lleol a dodrefn wedi'u huwchgylchu. 

Gellir dod o hyd i archfarchnadoedd mawr - Tesco, Spar ac Aldi - yn Aberteifi (tua hanner awr i ffwrdd), tra yn Llanbedr Pont Steffan (hefyd tua 30 munud i ffwrdd) mae Sainsbury's a Co-Op. Yn y ddwy dref hyn, fe welwch hefyd fanciau mawr fel Lloyds a HSBC. Mae gan y ddwy dref hefyd amrywiaeth eang o siopau arbenigol, annibynnol sy'n gwerthu eitemau fel hynafolion ac offer syrffio, a gwasanaethau fel trinwyr gwallt a harddwyr.

Bwyta ac Yfed

Mae gan Orllewin Cymru enw da cynyddol am fwyd ffres, wedi’i gynhyrchu’n lleol, ac fe welwch chi fwytai, caffis a thafarndai gwych yn yr ardal.

Yn Llanarth mae Westy’r Llanina Arms, rhywle cyleus i aros os ydych chi'n ymweld â'r ardal i chwilio am dai. Mae gan y gwesty far a bwyty sy'n gweini seigiau fel pastai cartref a selsig wedi'u gwneud yn lleol.

Ychydig ymhellach i'r gogledd ar yr A487, fe ddewch i Lwyncelyn lle mae’r Moody Cow, bistro poblogaidd a siop fferm gyda'r fwydlen yn cynnwys amrywiaeth o stêcs a byrgyrs.

Rhwng Gilfachrheda a Chei Newydd, gallwch roi cynnig ar The Cambrian Inn and Restaurant, sy’n cynnig carferi dydd Sul yn ogystal ag amrywiaeth o seigiau drwy gydol yr wythnos.

Mae llawer mwy o ddewis yng Nghei Newydd a thref Sioraidd Aberaeron. Yng Nghei Newydd rhowch gynnig ar Gwmni Coffi Cei Newydd am goffi a byrbrydau blasus, neu bwytewch yn y Blue Bell Deli & Bistro, gyda'i golygfeydd hardd, yn gweini brecwast, cinio a swper. Yn Aberaeron peidiwch â cholli'r bochau porc crensiog yn The Stubborn Duckling neu'r Welsh Rarebit yn y caffi poblogaidd Chaffi McCowans .

Gofal Iechyd

Yng Nghei Newydd, Meddygfa Cei Newydd, ar Heol yr Eglwys yw’r feddygfa meddyg teulu agosaf at y pentrefi hyn, sydd ar agor o ddydd Llun i ddydd Gwener o 9am tan 6.30pm.

Fel arall, mae Canolfan Gofal Integredig yn Aberaeron, sy'n cynnwys Meddygfa Tanyfron. Mae meddygfa hefyd yn Llandysul Meddygfa Llynyfran, , tra bod yng Nghastell Newydd Emlyn mae practis  Meddygfa Emlyn ymarfer. Mae Llandysul a Chastell Newydd Emlyn tua 20 -25 munud o'r pentrefi hyn.

Mae gan Geinewydd fferyllfa -  Central Pharmacy, tra bod gan Aberaeron a Llandysul Fferyllfa Lloyds a Fferyllfa Boots ac yng Nghastell Newydd Emlyn mae Fferyllfa Boots a Fferyllfa’r Bont.

Ar gyfer gofal deintyddol, mae gan Landysul a Chastell Newydd Emlyn ddeintyddion da. Mae gan Landysul The Cottage Dental Practice, tra yng Nghastell Newydd Emlyn mae dau ddeintyddfa – Gofal Deintyddol Emlyn, ar Lôn yr Eglwys, a Chanolfan Ddeintyddol Teifi yn Sgwâr Emlyn.

Mae ceiropractydd rhagorol hefyd ym Mlaenporth (tua 20-25 munud o'r pentrefi hyn) - West Wales Chiropractors.

Os ydych chi'n symud i'r ardal gydag anifail anwes, yna mae dewis o filfeddygon - Milfeddygon y Priordy yn Aberaeron, Milfeddygon Tysul/Tysul Vets yn Llandysul a Castle House yng Nghastell Newydd Emlyn.

Ysgolion

Os ydych yn chwilio am gartref ar werth yng Ngheredigion ac yn symud yma gyda phlant, mae dod i wybod am yr ysgolion lleol yn bwysig. 

Mae gan Lanarth ei hysgol gynradd ei hun, sy'n ei gwneud hi'n gyfleus iawn os prynwch yn agos at y pentref hwn. Os ydych chi'n prynu cartref yn agosach at Gei Newydd yna dyma fe  Ysgol Cei Newydd, ysgol fechan yn agos i ganol y dref, fel arall, os ydych yn byw tuag at Aberaeron mae yna Ysgol Gynradd Aberaeron.

Pan ddaw i addysg uwchradd mae  Ysgol Gyfun Aberaeron, sy'n cynnig addysg ddwyieithog ac sy'n cwmpasu cwricwlwm academaidd eang. Mae'r ysgol hefyd yn darparu ystod dda o weithgareddau allgyrsiol.

Wrth i'ch plant fynd yn hŷn gellir cymryd addysg bellach yn Coleg Ceredigion yn Aberteifi. Mae'r coleg hwn yn darparu ystod wych o gyrsiau, yn ogystal â phrentisiaethau ac astudio ar-lein, gyda chyrsiau'n cynnwys TGCh, y Celfyddydau Perfformio a Lletygarwch.

Ar gyfer addysg prifysgol, Mhrifysgol Aberystwyth tua 20 milltir ar hyd yr arfordir ac mae ganddi hanes hir. Mae'n darparu cyrsiau israddedig ac ôl-raddedig, yn ogystal â chyrsiau astudio ar-lein a dysgu gydol oes.

Ar gyfer rhieni plentyn ag awtistiaeth neu anableddau dysgu difrifol, byddem hefyd yn argymell Canolfan y Don yn Ysgol Aberporth (tua 20 munud i ffwrdd yn dibynnu ar ble rydych chi'n dewis byw). Mae’r tîm arbenigol yn cynnig dysgu a datblygiad i blant hyd at 11 oed.

Cludiant

Mae byw mewn ardal wledig hardd fel hon yn golygu y bydd angen car arnoch, ond mae’r pentrefi hyn yn elwa o wasanaethau bws rheolaidd i Gei Newydd, Aberaeron ac Aberteifi.

Mae gwasanaeth T5 yn cysylltu Aberystwyth â Hwlffordd ac yn stopio yn Llanarth a Gilfachrheda – gallwch weld yr amserlen lawn yma. 

Gallwch hefyd ddarganfod mwy trwy ddefnyddio’r cynlluniwr taith hwn.

Darganfod Mwy ...

Rydym yn asiant tai arbenigol yng Ngheredigion ac rydym bob amser yn hapus i'ch helpu gyda'ch chwiliad eiddo. Gallwch gysylltu â Helen neu Tania yn uniongyrchol ar 01239 562 500 i drafod eich gofynion a byddwn yn rhoi'r wybodaeth ddiweddaraf i chi am yr holl eiddo sy'n dod ar y farchnad.

Gallwch hefyd ddarganfod mwy am bentrefi Gorllewin Cymru wledig a Bae Ceredigion ar y gwefannau eraill hyn – 

• Pethau i'w gwneud - Cliciwch Yma
• Ysgolion cynradd - Cliciwch Yma
• Trafnidiaeth - Cliciwch Yma ac Yma
• Rheoli eiddo a gosod eiddo - Cliciwch Yma