Hanes

Mae cefn gwlad Cymru yn cynnig golygfeydd hardd, digyffwrdd sy’n gartref i fythau hynafol a chwedlau hynod ddiddorol. Archwiliwch hanes a byddwch yn darganfod straeon am deyrnasoedd a brwydrau, sy'n dyddio'n ôl ymhell cyn cyfnod y Rhufeiniaid.  

Fel llawer o bentrefi gwledig Cymru, mae eglwysi Glynarthen a Betws Ifan, yn ganolog i’w hanes. Mae Glynarthen yn cael ei ddominyddu gan ei gapel, a godwyd yn 1797 ac yna ei ailadeiladu ym 1841. Erbyn 1876 roedd y capel yng nghanol bywyd gwledig, gyda dros 400 o aelodau. Fe’i adnewyddwyd eto yn 1901, a heddiw mae'n dal i chwarae rhan bwysig ym mywyd yr ardal, gyda'r festri hefyd yn gweithredu fel neuadd y pentref.

Mae Betws Ifan yn gartref i eglwys Sant Ioan, a adeiladwyd yn null syml eglwysi plaenyddol R. J Withers. Disodlodd y strwythur presennol eglwys fechan wreiddiol, er bod rhywfaint o'r hen waith carreg wedi'i gynnal.

Twristiaeth a Hamdden

Mae Bae Ceredigion ac ardaloedd mewndirol gwledig y gornel hardd hon o Orllewin Cymru yn cynnig amrywiaeth eang o atyniadau a gweithgareddau i dwristiaid, ac mae pob un ohonynt yn hawdd eu cyrraedd o Lynarthen a Betws Ifan.

 Tua phum milltir o’r pentrefi hyn mae arfordir godidog Cymru, sy’n gartref i rai o draethau tywodlyd gorau Prydain. Heb dorf a heb eu difetha, cymerwch eich amser i ddarganfod traethau fel Llangrannog, Traeth Tresaith (gyda’i raeadr) a Thraeth Mwnt – i enwi dim ond rhai! 

Os ydych yn mwynhau dysgu sgiliau newydd, mae nifer o ysgolion ar gyfer chwaraeon dŵr megis hwylio, syrffio, hwylfyrddio, sgïo dŵr a chaiacio. Fel arall, mae'n hawdd dod o hyd i lecyn gwych ar gyfer picnic!

Mae Bae Ceredigion hefyd yn ardal bwysig i fywyd gwyllt y môr, ac mae’r ardal yn gartref i rai o adar prinnaf y DU. Cymerwch daith gwch ac efallai y gwelwch ddolffiniaid trwyn potel, morloi llwyd a llamhidyddion. 

Os yw'n well gennych grwydro ar droed, ceisiwch gerdded ar hyd Llwybr Arfordir Ceredigion ac ymweld â phorthladdoedd bychain a threfi harbwr arfordir Cymru. Byddwch hefyd yn gallu darganfod hanes morwrol cyfoethog y rhan hon o Orllewin Cymru, mewn pentrefi fel Aberporth, ac Aberaeron.

Ac os mai hanes yw eich peth, yna mae Castell Aberteifi yn bendant yn werth ymweliad. Dros 900 mlwydd oed, gallwch ymweld â’r waliau canoloesol ac olion y castell, gyda thywyswyr gwybodus wrth law i ddod â’ch ymweliad yn fyw.

Siopa

Un o’r pethau gorau am siopa yn y rhan hon o Orllewin Cymru yw’r amrywiaeth o siopau lleol annibynnol. 

Y siopa agosaf i'r ddau bentref yw Archfarchnad CK yng Ngogerddan (2.1 milltir o Glynarthen/1.9 milltir o Betws Ifan) sy’n cynnig amrywiaeth o hanfodion ac yn cynnwys becws a swyddfa bost yn y siop, gyda siop arall yn Mrynhoffnant (2.6 milltir o Glynarthen/4.2 milltir o Betws Ifan), lle mae'r Siop Hoffnant yn cynnig ystod o gyflenwadau hanfodol a gynhyrchir yn lleol ac mae hefyd yn cynnig becws yn y siop. 

Ar gyfer archfarchnadoedd mawr, mae gan dref farchnad Aberteifi Tesco, Aldi a Spar. Yma fe welwch hefyd ddewis o fanciau (Lloyds, Barclays a HSBC), swyddfa bost, a rhai siopau lleol gwych gan gynnwys siopau gemwaith, siopau syrffio, cigyddion, pobyddion a Marchnad Neuadd y Dref, sydd â dros 20 o stondinau mewn adeilad treftadaeth rhestredig Graddfa ll. 

Bwyta ac Yfed

Ar gyfer bywyd cymdeithasol hamddenol, mae gan bentref Brynhoffnant dafarn leol hyfryd – y Y Bryn a'r Bragdysy’n cynnig cwrw crefft wedi'i fragu ar y safle, pizzas tanwydd pren, byrgyrs a seigiau eraill. Mae’r dafarn wedi’i hailddatblygu’n sylweddol ac mae'n denu pobl leol a phobl ar eu gwyliau.

Fel arall, ewch i bentrefi arfordirol fel Llangrannog, Tresaith neu Aber-porth, lle cewch ddewis o dafarndai, caffis a bwytai, rhai yn cynnig golygfeydd o’r môr, a digonedd o bysgod ffres ar y fwydlen.

Am fwy fyth o ddewis, mae gan Aberteifi ystod gynyddol o fwytai, yn cynnig popeth o brydau brecwast wedi’i ffrio traddodiadol, i siopau coffi, bwytai pitsa a chiniawa cain.

Gofal Iechyd

Mae yna Ganolfan Iechyd yn Aberteifi, tua 17 munud mewn car o Lynarthen ac 16 munud o Fetws Ifan. Ar agor bob dydd, dydd Llun i ddydd Gwener, mae meddygon ac ymarferwyr nyrsio ar gael, yn ogystal ag e-ymgynghoriadau ar gyfer rhai gofynion.

Ysgolion 

Os ydych chi'n ystyried symud i'r ardal gyda phlant ifanc, fe welwch chi'r ysgol gynradd agosaf ym Mrynhoffnant, taith chwe munud i ffwrdd.

Yn Aberteifi ceir ysgolion cynradd ac uwchradd, yn ogystal â choleg addysg bellach – Coleg Ceredigion – sy’n cynnig ystod eang o gyrsiau mewn meysydd fel y celfyddydau creadigol, adeiladu, lletygarwch a TGCh a’r Cyfryngau. Byddwch hefyd yn dod o hyd i ysgol uwchradd yng Yng Nghastell Newydd Emlyn, (7 milltir o Lynarthen/5.8 milltir o Fetws Ifan). Mae bysys ar gael i'r ysgolion uwchradd yn Aberteifi a Chastell Newydd Emlyn.

Os oes gennych blentyn ag anghenion addysgol, gan gynnwys anableddau dwys, anawsterau dysgu difrifol neu awtistiaeth, mae yna hefyd ysgol ragorol yn Aber-porth o'r enw Canolfan y Don. Gydag ystod o gyfleusterau arbenigol a thîm profiadol, mae’r ysgol yn derbyn disgyblion hyd at 11 oed.

6 Bed House - Detached 

Sarnau, Llandysul

Offers in the region of £425,000

3 Bed Bungalow - Detached 

Beulah, Newcastle Emlyn

Offers in the region of £325,000

4 Bed Bungalow - Dormer Detached 

Beulah, Newcastle Emlyn

£425,000

4 Bed Bungalow - Dormer Detached 

Sarnau, Llandysul

Offers in the region of £379,950