Yn sefyll yn agos at dref farchnad hanesyddol Aberteifi a dim ond taith fer mewn car o draethau hardd fel Traeth Poppit a dyfroedd glân Bae Ceredigion, pentrefi bach Cippyn, Drewyddel a Monington yn denu nifer cynyddol o bobl sy’n chwilio am dai.

Mae pentrefi Cippyn a Monington tua phedair milltir o Aberteifi, tra bod Trewyddel yn chwe milltir, sy'n ei gwneud hi'n hawdd i drigolion gael mynediad i siopau, bwytai a mwynderau'r dref brydferth hon.

Darllenwch ymlaen i ddarganfod mwy am y tri phentref hyn, neu Cysylltwch â ni gyda Helen a Tania i drafod eich chwiliad eiddo. Gallwch hefyd ddarllen mwy am bentrefi eraill Gorllewin Cymru yn ein Gwybodaeth am y Lleoliad.

Hanes

Mae Gorllewin Cymru, Sir Benfro a Bae Ceredigion yn gyforiog o hanes – yn dyddio o’r cyfnod cynhanes hyd at yr Oes Haearn, yr Oesoedd Canol a datblygiadau mwy diweddar gyda’r rheilffyrdd. Nid oes angen i chi yrru ymhell o'r pentrefi hyn i weld tystiolaeth o feddiannaeth cynhanesyddol - mae sawl twmpath llosg, sy'n dyddio'n ôl i'r cyfnod hwn yn ôl archaeolegwyr. Yn ogystal, dim ond taith fer i ffwrdd, mae Y Preseli Yma fe welwch olion cynhanesyddol, yn ogystal ag adfeilion carneddau claddu o'r Oes Efydd a bryngaerau o’r Oes Haearn.

Tua 1100, daethpwyd â’r ardal hon o dan reolaeth Eingl-Normanaidd ac fe’i gweinyddwyd o Gastell Nanhyfer am flynyddoedd lawer, cyn i Gastell Trefdraeth gymryd rheolaeth dros y weinyddiaeth ym 1536. Mae ffermio wedi chwarae rhan gref yn yr economi leol erioed, ond dim ond o oddeutu’r 18fed ganrif gofnodwyd y ffermydd presennol.

Yn Llandudoch, tref dwristaidd bert ger Cippyn, gallwch weld Abaty Llandudoch, sy'n dyddio'n ôl i'r 12fed ganrif, yn ogystal â mwy na 30 o adeiladau rhestredig eraill yn y dref, gan gynnwys y felin flawd ganoloesol.

Twristiaeth a Hamdden

Mae’r ardal hon yn cynnig golygfeydd bendigedig, gyda chyfleoedd niferus i gerdded, beicio, chwaraeon dŵr a gwylio bywyd gwyllt. Mae ei agosrwydd at arfordir hardd Gorllewin Cymru a thref hanesyddol Aberteifi yn dod â hyd yn oed mwy o weithgareddau ac adloniant i drigolion yma.

Mae Llwybr Arfordir Sir Benfro yn cychwyn yn Llandudoch, yn agos i'r pentrefi hyn, ac yn rhedeg tua'r de am 186 milltir i Amroth. Mae’r llwybr enwog hwn hefyd yn ffurfio rhan o’r daith hyfryd ar hyd Llwybr Arfordir Cymru a’r Llwybr Appalachian Rhyngwladol, gan roi digon i gerddwyr brwd ei archwilio. Fel arall, mae Llwybr Arfordir Ceredigion, yn rhedeg 60 milltir i'r gogledd o Aberteifi i Ynyslas.

Mae'r ardal hefyd yn hynod boblogaidd gyda beicwyr. Mae beicwyr ffordd yn mwynhau ffyrdd rhyfeddol o heddychlon, ac i feicwyr mynydd mae Sir Benfro ac Ceredigion, cynnig dewis eang o lwybrau ceffyl a thraciau. Mae yna hefyd lwybrau sy'n dilyn hen reilffyrdd a thraciau coedwig, sy'n darparu rhywbeth ar gyfer pob oedran a lefel ffitrwydd.

Gall trigolion yma hefyd fwynhau traethau gwych dim ond taith fer i ffwrdd yn y car. Mae Traeth Poppit lai na milltir o Cippyn, wedi'i osod wrth geg Aber Afon Teifi gyda thwyni tywod hardd y tu cefn iddo. Mae ei ddyfroedd glân yn ei gwneud yn boblogaidd iawn ar gyfer ymdrochi ac mae ganddi achubwyr bywydau yn ystod misoedd yr haf. Mae hefyd yn adnabyddus am farcutiaid pŵer a barcudfyrddio. 

I'r de o'r pentrefi hyn fe welwch chi Draeth Mawr,, yn hoff gan selogion chwaraeon dŵr. Mae’n lle gwych i roi cynnig ar chwaraeon fel hwylio neu hwylfyrddio, yn ogystal â genweirio a chanŵio.

Os ydych chi eisiau mynd i wylio bywyd gwyllt, ewch i Fae Ceibwr, sy’n wylltach ac yn fwy anghysbell, cildraeth bychan o greigiau a thywod wedi ei amgylchynu gan glogwyni uchel. Er nad yw nofio yn cael ei argymell gallwch gadw llygad allan am fywyd gwyllt fel dolffiniaid, morloi, llamhidyddion ac amrywiaeth eang o adar megis crëyr bach a hebogiaid.

Mae llawer o draethau ar gyfer syrffio hefyd – mae’r rhan hon o Gymru yn enwog am ei thonnau a syrffio yw un o brif chwaraeon trigolion yr ardal hon. Fe welwch chi hefyd ddigonedd o siopau sy'n gwerthu offer syrffio yn Aberteifi a'r cyffiniau, ac os ydych chi am ddysgu neu wella'ch sgiliau syrffio mae gwersi ar gael yn rhwydd.

Os yw’n well gennych chwaraeon tir sych, dylai golffwyr roi cynnig ar Aberteifi Golff Aberteifi a leolir ychydig y tu allan i Aberteifi, yn agos i bentref pert Gwbert. Wedi'i restru fel un o'r cyrsiau gorau i'w chwarae yng Nghymru, fe'i sefydlwyd yn ôl yn 1895 ac mae'n cynnig golygfeydd gwych o Fae Ceredigion.

Fel arall, gallwch gadw'n heini mewn campfa neu mewn dosbarthiadau yng Ganolfan Hamdden Aberteifi neu ceisiwch Canolfan Nofio a Ffitrwydd Aberteifi.

Byddwch hefyd yn dod o hyd i amrywiaeth o weithgareddau cymdeithasol yn y gwahanol bentrefi. Mae gan Drewyddel er enghraifft mae ganddi ddigwyddiadau amrywiol fel Bake Offs a nosweithiau cwrw lleol, ac mae ganddi hefyd ei Hen Neuadd Ysgol, y gallwch ei llogi ar gyfer penblwyddi, priodasau neu ddigwyddiadau eraill. Yn ogystal, mae Abaty Llandudoch yn cynnal digwyddiadau fel dramâu Shakespeare yn ystod misoedd yr haf, gan ddarparu profiad arbennig iawn.

Siopa

Ychydig iawn o siopau sydd yn yr ardal heddychlon hon yng Ngorllewin Cymru gan ei bod yn hawdd cyrraedd holl gyfleusterau siopa Aberteifi, ond mae yno gyfleusterau gwych. Canolfan Arddio Penrallt ger Trewyddel yn wych ac yn werth ymweld â hi. Mae'r ganolfan arddio arbenigol hon ar agor bob dydd ac yn gwerthu ystod eang o blanhigion a chyflenwadau gardd o safon. Mae ganddi hefyd gaffi, sydd â seddi y tu mewn a'r tu allan, ac ardal chwarae wych i blant, yn ogystal â llwybrau cerdded trwy'r coetir.

Yn Aberteifi fe welwch ddewis eang o enwau stryd fawr a siopau arbenigol, annibynnol. Ar gyfer siopa groser mae yna archfarchnad Tesco, yn ogystal ag Aldi a Spar, ond archwiliwch y dref brydferth hon a byddwch yn darganfod siopau sy'n gwerthu popeth o offer syrffio i eitemau wedi'u gwneud â llaw - edrychwch ar y Siop ac Oriel Custom House am weithiau hyfryd gan artistiaid a chrefftwyr lleol Cymru.

Mae marchnad hanesyddol Aberteifi, Marchnad Neuadd y Dref hefyd yn wych i’w harchwilio, gyda dros 50 o siopau gwahanol yn gwerthu popeth o hen bethau i offer hapchwarae. Yma hefyd mae caffi lle gallwch chi fwynhau byrbryd cyflym neu baned o goffi os ydych chi eisiau dal i fyny gyda ffrindiau.

A thra bod nifer o drefi yn colli eu gwasanaethau bancio, ar hyn o bryd mae gan Aberteifi ganghennau o Lloyds, Barclays a HSBC.

Bwyta ac Yfed

Mae gan Orllewin Cymru enw da am fwyd ffres, arloesol, gan ddefnyddio’r cynhwysion lleol gwych sy’n cael eu tyfu a’u magu yma. Symudwch i'r ardal a byddwch yn mwynhau bwytai gwych a manwerthwyr bwyd arbenigol ar gyfer coginio gartref.

Yn agos at Gippyn mae bwyty Awl Mor, gyda’i leoliad ar lan yr afon, tra yn Llandudoch mae’r dafarn gastropub poblogaidd, Tafarn y Fferi, sy'n gweini seigiau fel eu basged bwyd môr a stecen Gymreig leol.

Mae digon o ddewis hefyd yn nhref hardd Aberteifi. Yn dibynnu ar yr hyn rydych chi'n chwilio amdano a'ch cyllideb, mae rhai i roi cynnig arnynt yn cynnwys Food for Thought , Bwyty Indiaidd Shampan a'r Pizzatipi, sy'n gweini pitsas tân coed wedi'u gwneud â llaw ac sydd â bar gwych gyda cherddoriaeth. Gallwch hyd yn oed fwynhau bwyta yng Nghastell hanesyddol Aberteifi yn ei fwyty - 1176 yng Nghastell Aberteifi. Hefyd, ni ddylech golli'r bara yn y popty ffantastig Popty Bara Menyn ar Chancery Lane yn Aberteifi, sydd hefyd yn gwneud pain au chocolat blasus, croissants ac amrywiaeth o bitsas anhygoel.

Gofal Iechyd

Mae'r feddygfa agosaf at y pentrefi hyn yn Aberteifi yn y Ganolfan Iechyd Aberteifi , yw’r feddygfa agosaf at y pentrefi hyn, sydd ar agor bob dydd o 8.30am tan 1pm ac yna o 2pm tan 6.30pm. Yma mae dewis o bum meddyg a thri ymarferydd nyrsio, ac maent yn darparu ystod o wasanaethau. Ar gyfer ceisiadau syml fel nodyn salwch neu ganlyniadau profion, mae'r feddygfa'n cynnig e-ymgynghoriadau.

Ar gyfer gofal deintyddol mae dewis o bractisau deintyddol yn Aberteifi - Deintyddfa Aberteifi , a leolir yn y Ganolfan Gofal Integredig, Deintyddfa {my}dentist, a Deintyddfa Charsfield . Pa un bynnag a ddewiswch, maent i gyd ar agor bum niwrnod yr wythnos ac mae nifer o ddeintyddion yn gweithio ym mhob lleoliad.

Yn agos i Drewyddel mae yna hefyd Katie Welsford, therapydd cyflenwol sy'n darparu amrywiaeth o driniaethau tylino, adweitheg a Reiki, ac os ydych yn chwilio am geiropractydd byddem yn argymell y West Wales Chiropractors ym Mlaenporth (tua 20 munud i ffwrdd).

Os ydych chi'n symud i'r ardal gydag anifeiliaid anwes yna Milfeddygon y Priordy yn Aberteifi yw’r filfeddygfa agosaf, sydd ag enw da ac sy’n darparu gofal i anifeiliaid domestig ac anifeiliaid fferm.

Ysgolion

Os oes gennych chi blant ifanc yna bydd gennych chi ddiddordeb mewn darganfod mwy am yr ysgol gynradd agosaf - Ysgol Gymunedol Llandudochl, ysgol ddwyieithog ag enw da, sydd hefyd yn cynnig clybiau brecwast a chlybiau ar ôl ysgol i helpu rhieni sy'n gweithio.

Ar gyfer addysg uwchradd, bydd plant o'r pentrefi hyn fel arfer yn mynd i Aberteifi lle mae Ysgol Uwchradd Aberteifi. Mae’r ysgol hon yn boblogaidd iawn gyda rhieni a disgyblion, ac mae’n darparu ystod o weithgareddau allgyrsiol.

Ar gyfer addysg bellach mae gan Aberteifi hefyd Coleg Ceredigion, sy’n cynnig dewis helaeth o opsiynau astudio – gan gynnwys cyrsiau rhan-amser ac ar-lein, yn ogystal â phrentisiaethau. Mae'r pynciau'n cynnwys popeth o wasanaeth cyhoeddus a chyfrifiadura, i addysg a lletygarwch.

Ar gyfer addysg prifysgol i'ch plentyn - neu chi'ch hun - mae Prifysgol Aberystwyth (tua awr a chwarter o'r pentrefi), yn cynnig ystod eang o astudiaethau israddedig ac ôl-raddedig ac mae ganddi enw rhagorol.

Yn olaf, i rieni sydd â phlentyn ifanc ag anableddau, anawsterau dysgu difrifol neu awtistiaeth, mae'r enwog Canolfan y Don yn Ysgol Aberporth (tua 25 munud o'r pentrefi hyn). Yn cefnogi plant hyd at 11 oed, mae ganddo dîm ardderchog ac ystod o gyfleusterau arbenigol.

Cludiant

Mae’r rhan hon o Orllewin Cymru wledig yn cynnig dihangfa heddychlon, ond mae’n golygu nad yw trafnidiaeth gyhoeddus ar gael mor eang ag mewn ardaloedd eraill. Ar rai adegau o'r flwyddyn mae gwasanaeth bws yn cysylltu Trewyddel ag Aberteifi, ond nid yw'n rheolaidd, felly rydym yn argymell bod angen car gennych os ydych yn ystyried symud i'r ardal hon.

Gallwch wirio amseroedd ac amserlenni dyddiol ar y cynlluniwr taith hwn, neu siaradwch â ni a byddwn yn hapus i wirio’r amserlen bysiau diweddaraf i chi. 

Mae yna hefyd wasanaeth trên o orsaf Harbwr Abergwaun (tua hanner awr o'r pentrefi hyn) i Abertawe a Chaerdydd. Gallwch ddarganfod mwy am yr amseroedd yma.

Mae hefyd wasanaeth fferi rheolaidd gyda Stena Line i Rosslare yn Iwerddon, os ydych am grwydro ychydig ymhellach i ffwrdd.

Darganfod Mwy…

Isod rydym wedi rhestru ychydig mwy o wefannau a allai fod o gymorth os ydych yn ymchwilio i symud i Orllewin Cymru, ond rydym bob amser yn hapus i'ch helpu a rhannu ein profiad a'n mewnwelediad i fyw yn yr ardal hardd hon. Rhowch alwad i ni ar 01239 562 500 a byddwn yn hapus i ateb eich cwestiynau i'ch helpu i gynllunio eich symudiad i Fae Ceredigion neu Orllewin Cymru. 

• Pethau i'w gwneud - Cliciwch Yma
• Ysgolion cynradd - Cliciwch Yma
• Trafnidiaeth - Cliciwch Yma ac Yma
• Rheoli eiddo a gosod eiddo - Cliciwch Yma